Дулҕалаах. Дулҕалаахха Кэрэнэйгэ, уруккута ходуһа сиригэр, намталга тутуллубут хачыалынай, дьон олорор дьиэлэрэ турар сирдэригэр тахсыбыт хаатыйаланан барбакка турар ууну ыытыыга устудьуоннар уонна олохтоохтор балай эрэ дириҥ нээкириги хаһа сылдьаллар, онон уу кылалаан барыытын бэлиэтииллэр. Устудьуоннар ону тэҥэ ыаллар ууга барбыт мастарын ууттан хостооһуҥҥа сылдьаллар, уонна, аны оҕо саадын сабараанньатын көтүрүөхтээхтэр.
«Халлаан манна тымныйда. Хотуттан хаардыах курдук сабаҕаланар. Чугаһынан оттуур сирбит барыта ууга турар. Кур от дьиэ таһыгар сиргэ да баара, хаһан да курууламматах от ууга барда, дьон сэттэлии уоннуу туонна хаһааммыт отторо эмиэ ууга былдьанан иэдээннээх кэм буолла. Сүөһүлэр аһаары онно манна тарбаччыһаллар, аһаары, буордаах окко сүөһү ырар, ыалдьар үһү. Онон аны идэһэлиир да түгэҥҥэ миэстэтигэр эти уурар сир суох буолла. От ыйын 9 күнүгэр уулаах ардахтартан уу таһаартааатын кытта тутатына ыксаллаах быһыы биллэриллэн улууспут дьаһалтата, баһылыкпыт Гаврил Ильич Чириков дьаһал ыланнар күүс-көмө кэлэ турарыттан бары үөрэбит, дьон-киһи онон натырыанньалаах, бары күүс өрө тардыныыга бара турар», диир Дулҕалаах олохтооҕо Ольна Николаевна Ноговицына.
Суордаах. «Билигин сылгыны ааҕына сылдьабыт. Олохтоох дьаһалта 180 литр бензин биэрэн, үс мотуорунан дьону Хатынннаах, Үөкүчү , Улаҕа сирдэригэр сылгыны аахатра ыыттыбыт, таарыччы ол учаастактарга от уунуутэ хайдаҕын көрүөхтээхтэр, сарысын 1 мотуор эбии барыаҕа. Бөһүөлэк аттыгар үөрдэр кулуннара суох сылдьаллар. Бу күннэргэ төһө үөр, кулун баара биллиэ.Хонуу учаастагар 70 сылгылаах Слепцов Николай Гаврильевич чааһынай хаһаайыстыбата, Хатыҥнаахха 30-ча төбө сылгылаах Горохов Дмитрий Дмитриевич, Улаҕаҕа 50 төбө сылгылаах Чукрова Матрена Христофоровна үөрдэрэ тураллар. Көмөҕө кэлбит 10 устудьуон оскуола муостатын, түннүктэри көтүрдүлэр, хачыалынай уутун помпаннан үрдэрэн оботтордулар, оскуола территориятыгар баар ууну ыыттылар уонна ыалларынан сылдьан, кырдьаҕастарга, кыамматтарга бэҕэһээ муоста көтүрдүллэр, хоспохтор уурларын оботтороллор. Суордаахха 2 помпа ыыппыттара, ол оскуолаҕа уонна оҕо саадылар бэриллэр диэн иһитиннэрдэ Суордаах нэһилиэгин баһылыга Владимир Павлович Стручков.
Дьокуускай лааҕырыгар 40 оҕо, профилакторийдарга уонна балыыһаҕа көрдөрө 10-ча кырдьаҕас уонна доруобуйаларынан хааччахтаах дьону Полярнай аиалиния бөртүлүөттэринэн ыыппыппыт. Эрдэ дьаһанан ынах сүөһүбүт, сибиинньэ, куурусса барыта 100% баар. Оту маһы тиэнэргэ суолбутугар хоромньу таҕыста -уу дириҥэ, биирдии- иккилии миэтирэ, кэтитэ 4- үү миэтирэ алдьатта. Бөһүөлэк аттынааҕы суолбутун 30 -ча килэмиэтири уу ылла. Чугастааҕыны эрэ көрөбүт, билигин ыраах барар кыахпыт суох. Мантан бөһүөлэкпит соҕуруу өттүгэр - авиапортка уу сири хорбут , хоту 20 км сиргэ улаханнык хорбут дииллэр. От ууга барда, хайаттан хайаҕа диэри уу буолан оттуурга уустук буолла. Көмө кэлэ турар, хоромньуну ааҕан бардылар, бөртүлүөт быыстала суол ас-таҥас, тэрил, гуманитарнай көмө аҕалар», диэн от ыйын 19 күнүгэр иһитиннэрдэ.
Ууга барбыт нэһилиэктэр кыстыгы туоруулларыгар кыһалҕалар үөскээбиттэрэ кыстыгы хайдах туоруурга биир сытыы болҕомтоҕо ылыллар сорук буолла. Айылҕа содула сыл ахсын бииртэн биир иэдээни аҕалан кэккэ биэс сылларга ыарахан кэмнэр буоллулар. Хоту дойду дьоно модун санаалаах буолан кэлээри турар тымныылары сылаас дьиэлээх көрсөргө дьаһанар.
Раиса ЧИРИКОВА